ماه چهارم
هفته سیزدهم بارداری
تبریک می گوییم شما سه ماهه اول بارداریتان را تمام کردید و با تمام شدن هفته سیزدهم بارداری وارد سه ماهه دوم می شوید.
بهتر است در این هفته ورزش کنید تا وزنتان تدریجی اضافه شود.
احتمال سقط در هفته سیزده بارداری خیلی کم شده و علائم آزاردهنده سه ماهه اول بارداری کم کم از بین می روند. از این هفته به بعد باید بیشتر مراقب بهداشت فردی خودتان باشید چون ابتلا به بعضی از عفونت ها در بارداری مثل سفلیس، سرخجه و… که قابلیت عبور از بند ناف و ورود به بدن جنین را دارند، وجود دارد. این عفونت ها می تواند صدمات مختلفی را به جنین وارد کند.
علائم شما در این هفته کمی تغییر می کند، تهوع شما کمتر می شود و انرژی بیشتری پیدا می کنید. به دلیل افزایش حجم خون، رگ ها از روی پوست نمایان می شوند. به عنوان یک مادر ترشحات بسیار رقیق و شیری رنگ از واژن دارید که برای محافظت از مجرای زایمان در دوران بارداری افزایش پیدا کرده است. این ترشحات باکتری های واژن را در یک تعادل سالم نگه می دارند. برای جلوگیری از عفونت، می توانید مایعات زیادی مصرف کنید تا با تخلیه مثانه خطر ابتلا به عفونت کاهش پیدا کند. میل جنسی ممکن است زیاد شود. لکه بینی خفیف بعد از رابطه جنسی مشکلی ندارد اما اگر زیاد شد با پزشک تماس بگیرید.
تغییرات هورمونی باعث حساسیت لثه ها و دندان ها در بارداری می شود برای همین لازم است که به بهداشت دهان در بارداری خیلی توجه کنید.
افزایش وزن شما از این هفته شروع می شود اما بهتر است با سالم ترین روش وزنتان را زیاد کنید یعنی آرام و تدریجی در طول بارداری. در این سه ماه می توانید راحت تر ورزش کنید زیرا ممکن است در سه ماهه اول خسته تر و بیمارتر از آنی بوده باشید که بتوانید ورزش کنید. بهتر است که همیشه موقع ورزش آب همراهتان باشد تا آب بدنتان کم نشود. نوشیدنی های ورزشی توصیه نمی شوند چون قند و مواد افزودنی زیادی دارند. در هوای گرم یا وقتی عرق می کنید آب بیشتر بخورید.
قبل، حین و بعد ورزش آب را فراموش نکنید! ورزش و فعالیت فیزیکی باعث افزایش انرژی شما می شود. نشستن زیاد در بارداری احتمال مشکلات بارداری را افزایش می دهد.
ورزش های کف لگن در بارداری باید انجام شود اگر تا الان شروع نکردید الان وقت خوبی برای شروع این تمرین هاست. چون بارداری و زایمان فشار زیادی را روی لگن وارد می کند تقویت عضله باعث می شود موقع سرفه یا خنده بی اختیاری ادرار نداشته باشید. تمرینات کگل برای تقویت عضلات کف لگن خیلی راحت است و می توانید هرزمان از روز آن را انجام دهید.
توصیه می شود که در بارداری به پشت نخوابید چون به رگ پشت کمر فشار وارد می کند و باعث مداخله در گوارش و جریان خون می شود. اگر در خواب بیدار شدید و متوجه خوابیدن روی کمرتان شدید، نترسید و به بغل دراز بکشید. بهترین پوزیشن برای خواب در بارداری به سمت چپ است. توصیه می شود که از بالشت های بزرگ برای خواب راحت تر استفاده کنید.
این هفته آخرین فرصت برای انجام غربالگری سه ماهه اول است. با سونوگرافی NT و آزمایش خون در هفته 13 بارداری می توانید مشکلات کروموزوم جنین را بفهمید. احتمال مشکلات کروموزومی مثل سندروم داون و تریزومی 18 با این آزمایش مشخص می شود تا در صورت نیاز آزمایش های تشخیصی مثل آمنیوسنتز و cvs انجام شود. ( هفته 10 تا 14)
اندام تناسلی داخلی پسر و دختر شکل گرفته یعنی تخمدان ها و بیضه ها! ولی هنوز ظاهر خارجی آن مشخص نیست و به صورت برآمدگی می باشد که بعدا به کلیتوریس در دختر و آلت تناسلی در پسر تبدیل می شود. پس سونوگرافی هفته 13 بارداری جنسیت را مشخص نمی کند و باید تا چند هفته دیگر صبر کنید!!
جنین در هفته 13 بارداری اندازه لیمو است. حدود 30 گرم وزن جنین در این هفته است و قدی 7.5 سانتیمتر باید داشته باشد.
مچ ها و زانو ها فرم گرفتند. رحم شما در حال بزرگ شدن و رشد کردن است برای همین ممکن است کمتر روی مثانه شما فشار بیاورد و تکرر ادرارتان کمتر شود. بیست دندان کوچک زیر لثه ها شکل گرفته است. گوش ها و چشم ها در این هفته تقریباً سر جای خود قرار گرفته و سیستم گردش خون کمک می‌کند که سموم بدنش را پاک کند. تارهای صوتی جنین در حال شکل گیری است. ارتباط بین مغز و عضلات برقرار شده و جنین می تواند به طور آزادانه عضلات خودش را تکان بدهد.
در هفته سیزدهم بارداری چی بخورم؟ لازم است که فیبر را در رژیم غذایی بگنجانید. فیبر به گوارش غذا کمک می کند. موارد زیر فیبر زیادی دارند: برنج قهوه ای، میوه و سبزیجات و آجیل. حجم وعده ها را کم و تعدادش را زیاد کنید. بعد از خوردن غذا بلافاصله دراز نکشید. مقدار کافئین را کم کنید مصرف چهار فنجان قهوه در روز می تواند باعث اختلال در رشد و پایین بودن وزن نوزاد هنگام تولد شود. ماهی سالمون بخورید. (هفته ای دوبار) در هفته حداقل ۴ عدد تخم مرغ مصرف کنید.
سیب میوه ای سرشار از سلامتی است و در بارداری به جلوگیری از ابتلای فرزندتان به آسم و علائم مربوط به آن کمک می کند. پس خوردن روزی یک سیب را فراموش نکنید.
ماه چهارم
هفته چهاردهم بارداری
به سه ماهه دوم بارداری خوش آمدید. شما وارد هفته ۱۴ بارداری شدید. تغییرات زیادی در هفته چهاردهم بارداری خواهی داشت و علائم بارداریتان کم شده جنین در این هفته اندازه هلو است و با سرعت رشد می کند.
با گذشت هفته های بارداری به روزهای هیجان انگیزتری نزدیک می شوید و بیشتر از هفته های قبل احساس مادر شدن می کنید. هفته چهاردم بارداری منتظر اتفاقات شگفت انگیزی باشید. اگر تا حالا ورزش نکردید وقتش رسیده که کمی ورزش کنید، به خودتان برسید و از همه مهم تر کمی تفریح کنید.
علائم سه ماهه اول در این هفته ممکن است از بین رفته باشد اما اگر به سرعت تموم نشد تعجب نکنید و صبور باشید. به دلیل رشد جنین درد مفاصل و عضله خواهید داشت. رحم شما رشد کرده پس ممکن است درد زیر شکم در هفته چهاردهم بارداری داشته باشید. در سه ماهه دوم موهای پرپشت تر و درخشان تری خواهید داشت. شما نسبت به سرما حساس ترید و ممکن است زودتر سرما بخورید. چون تهوع از بین می رود اشتها برمی گردد بهتر است روزی 300 کالری اضافه بخورید.
رحم شما در بارداری بزرگ شده در نتیجه اندازه شکم در هفته چهاردم بارداری افزایش پیدا می کند و باعث ایجاد فشار روی مثانه می شود برای همین ادرار ممکن است کامل خالی نشود و احتمال عفونت ادراری در بارداری به وجود بیاید. در صورت داشتن عفونت ادراری باید به پزشک مراجعه کنید و درمان شوید چون عفونت ادراری درمان نشده عفونت کلیوی را به وجود می آورد که ممکن است باعث عفونت های دیگر در بدن و زایمان زودرس شود. بهتر است علائم زایمان زودرس را بشناسید. مقدار زیاد استروژن باعث عدم مقاومت بدن نسبت به عفونت های قارچی می شود به همین دلیل پیشگیری خیلی مهم است.
همه با افسردگی پس از زایمان آشنایی دارند ولی افسردگی بارداری خیلی معروف نیست حدود 14 تا 23% از مادران باردار دچار افسردگی در بارداری می شوند که باعث ایجاد اضطراب، ناراحتی و اختلال در تمرکز در آن ها می شود. اگر نگران هستید به پزشک مراجعه کنید تا درمان اجرا شود.
جنین در هفته 14 بارداری اندازه پرتقال است و اندازه اش دو برابر هفته پیش شده است. حدود 45 گرم وزن جنین در این هفته است و قدی بین 8 تا 10 سانتیمتر باید داشته باشد.
جنین شما ممکن است انگشتش را بخورد و یا حرکت بدهد. کلیه ها ادرار تولید می کنند و کبد و طحال هم کارشان را شروع کردند. لانگو یا همان موی نازک روی بدن جنین شروع به رشد می کند تا بدن جنین را گرم نگه دارد و تا انتهای بارداری از بین می رود. جنین در این هفته ارسال پالس های عصبی را شروع کرده است. ماهیچه های صورتش تغییراتی را نشان می دهد که به صورت نگاه با چشم های نیمه باز، اخم کردن و شکلک درآوردن دیده می‌شود. غده تیروئید در جنین، شروع به کار کرده است.
سونوگرافی در هفته 14 بارداری معمولا انجام نمی شود و معمولا اسکن آنومالی بین هفته 18 تا 22 انجام شده اما اگر بین هفته 15-20 بخواهید آمنیوسنتز انجام بدهید، سونوگرافی برایتان انجام می شود. تعیین جنسیت در هفته چهاردهم بارداری سخت است و چند هفته دیگر با اسکن آنومالی آن را خواهید فهمید
برای جلوگیری از سوزش معده روش‌های زیر را به کار ببرید:
- به جای مصرف سه وعده غذا در روز، 6 وعده غذایی کوچک داشته باشید.
- 4 ساعت قبل از خواب شام بخورید.
- غذاهای اسیدی مثل پرتقال، گوجه فرنگی و گریپ فروت را با غذاهایی که اسید کمتری دارند، ترکیب کنید.
- به مواد غذایی که مصرف می‌کنید توجه کنید و از خوردن آنچه موجب ترشی معده تان می‌شود، خودداری کنید.
- بعد از صرف غذا کمی آدامس بجوید تا میزان بزاق دهانتان زیاد شود چون بزاق، اسید داخل مری را خنثی می‌کند.
- بعد از صرف غذا حداقل برای یک ساعت صاف بنشینید.
- در بارداری فصل تابستان مقدار مصرف آب روزانه به علت گرمی هوا و تعریق زیاد می شود بنابراین مصرف مایعات زیاد ضرری ندارد اما وقتی که هوا گرم نیست، 4 تا 5 لیوان آب در روز کافی است.
- در مواقعی که ورم دست و پا زیاد می‌شود و یا وزن بدن ناگهان زیاد می شود، نباید در مصرف آب و مایعات زیاده روی کنید.
- آب میوه، نوشیدنی‌های غیر‌الکلی و دوغ، جز مایعات مناسب و فرح بخش هستند.
یکی از اصلی ترین موضوعات این است که ” هفته 14 بارداری چی بخوریم؟ ” از مواد غذایی دارای کلسیم استفاده کنید. پرتقال سرشار از ویتامین C است که سیستم ایمنی بدن تقویت می کند و خواص اکسیداتیو آن به بهبود سریع تر سلول هایی که آسیب دیدند، کمک می‌کند. در این مدت شیر کم چرب، زیاد مصرف کنید. شیر سرشار از کلسیم است و انرژی مورد نیاز را برای رشد استخوان های کودک شما فراهم می کند. مصرف بیش از حد سدیم، باعث می‌شود که آب در بدن بماند، بهتر است که مصرف آن را به 2/400 میلی گرم در روز محدود کنید.
از خوردن غذاهایی که نمک زیادی دارند مثل سوپ های کنسرو شده و خشک، گوشت های نمک سود (همبرگر و سوسیس)، گوشت های فرآوری شده (هات داگ، گوشت آماده مصرف)، گوجه فرنگی کنسرو شده، پنیر، کره بادام زمینی، برشتوک ها، غذاهای فریز شده، غذاهای آماده و میان وعده هایی مثل چیپس و پفک خودداری کنید.
اگر فصل بارداری شما در تابستان است مقدار مصرف آب و مایعات به دلیل گرمی هوا و تعریق زیاد می شود. در مواقعی که ورم دست و پا زیاد می شود و یا وزن بدن بصورت ناگهانی افزایش پیدا می‌کند، نباید در مصرف آب و مایعات زیاده روی کنید.
حتما ویتامین K را در رژیم غذاییتان بگنجانید چون به لخته شدن خون و سلامت استخوان ها کمک می کند. ویتامین K مصنوعی ممکن است سمی باشد برای همین باید به صورت طبیعی آن را دریافت کنید. سبزیجاتی مثل اسفناج، بروکلی و کلم، روغن گیاهی، تخم مرغ، گوشت و لبنیات سرشار از ویتامین K هستند.
ماه چهارم
هفته پانزدهم بارداری
انرژی شما در هفته پانزدهم بارداری زیاد می شود و میل جنسی هم افزایش پیدا می کند تا وقتی پزشک شما را منع نکرده می توانید رابطه جنسی داشته باشید. چند هفته پیش جنین شما اندازه دانه سیب بود و الان در این هفته اندازه خود سیب است.
یکی از هیجان انگیزترین اتفاقات هفته پانزدهم بارداری این است که شاید بتوانید جنسیت جنین را با سونوگرافی بفهمید. ممکن است از داشتن رابطه جنسی در بارداری ترس داشته باشید اما باید بدانید اگر شرایط خاصی ندارید که نیاز به مراقبت داشته باشد نزدیکی در بارداری هیچ صدمه ای به شما و جنین نمی زند بهتر است از پوزیشن های مخصوص بارداری استفاده کنید.
حالا که انرژی خودتان را به دست آوردید ممکن است میل جنسیتان هم بالا برود. بعضی از مادران خون دماغ می شوند، این به دلیل افزایش حجم خون و حساس بودن راه های بینی است و جای نگرانی ندارد. مشکلات گوارشی به دلیل هورمون ها و فشاری که جنین در حال رشد به معده وارد می کند اتفاق می افتد. تهوع در هفته پانزدهم بارداری کمتر شده است و راحت تر می توانید غذا بخورید. به رژیم غذاییتان دقت کنید تا از شدت مشکلات گوارشی کم کنید. چون رحم شما پر شده ممکن است روی ریه ها فشار وارد کند و باعث تنگی نفس شود. اگر یک خط تیره وسط شکم دیدید کاملا طبیعی است و بعد از زایمان از بین می رود.
چون لثه ها حساس تر می شوند بهتر است به آن ها برسید، مسواک بزنید. تورم لثه را هم ممکن است در این هفته ها تجربه کنید.
برای ورزش در این هفته لباس های راحت و گشاد بپوشید ( ترجیحا نخی ) از سوتین های ورزشی برای ساپورت سینه ها استفاده کنید. حتما مواظب باشید تا در ورزش ضربه نبینید. با شنا، یوگا و پیاده روی از ورم بارداری جلوگیری کنید.
رحم در هفته پانزده بارداری دیگر جایی در لگن ندارد و رشدش را به سمت بالا ادامه می دهد. برای همین در این هفته ممکن است بیشتر باردار به نظر برسید. اگر شکم دومتان باشد چون عضلات شکم راحت تر کش می آید بیشتر برآمدگیش را نشان می دهد.
جنین در هفته 15 بارداری اندازه گلابی است. حدود 80 گرم وزن جنین در این هفته است و قدی بین 10 تا 11.4 سانتیمتر باید داشته باشد.
در این هفته جنین ممکن است سکسکه کند. استخوان ها سخت می شوند و ماهیچه های جنین هم تقویت می شوند. دنده های جنین بلند تر می شود و می تواند مفاصلش را تکان بدهد. جنین در حال تمرین تنفس بیرون از رحم است و مایع آمنیوتیک را داخل ریه می کشاند.
پوست جنین هنوز شفاف است و رگ ها زیر پوست مشخص است. لانگو یعنی همان موی نازک که دور تا دور جنین را پوشانده است. از هفته 15 به بعد جنین می تواند صدای شما را بشنود پس همیشه با کودکت صحبت کنید. صورت جنین در این هفته بامزه تر شده است.
اگر بارداری پرخطری ندارید پزشک معمولا سونوگرافی در این هفته تجویز نمی کند. بین هفته 15 تا 20 بارداری آمنیوسنتز توصیه می شود و می توانید آزمایش را انجام دهید. پزشک با کمک سونوگرافی سوزنی را وارد شکم می کند و از مایع آمنیوتیک برمی دارد تا از لحاظ بیماری های ژنتیکی بررسی شود. ممکن است پزشک بتواند تعیین جنسیت در هفته پانزدهم بارداری را با سونوگرافی انجام دهد. اما معمولا پوزیشن جنین طوری است که اندام های تناسلی خارجی به راحتی مشخص نیست برای همین بهتر است چند هفته دیگر هم صبر کنید، زیرا احتمال اشتباه سونوگرافی در تشخیص جنسیت جنین دختر و پسر وجود دارد.
و اما برای پاسخ به این سوال که در هفته پانزدهم بارداری چه بخوریم؟ باید گفت به دلیل این که در این هفته استخوان بندی جنین شروع به رشد کرده به کلسیم نیاز دارد، تغذیه در هفته پانزدهم اهمیت زیادی دارد. برای همین حتما باید به اندازه کافی کلسیم را دریافت کنید. مراقب وزن خودت باشید و اگر اضافه وزن ناگهانی داشتید ممکن است در معرض خطر پره اکلامپسی (مسمومیت بارداری) باشید.
ببینید چقدر تا حالا تاکید کردیم که خیلی مهم است که در بارداری آب کافی بخورید. اگر حالت هایی مثل تشنه بودن، ادرار تیره رنگ، سرگیجه، خستگی و خشکی لب داشتید از نشانه های کم شدن آب بدن است
ماه چهارم
هفته شانزدهم بارداری
با وارد شدن به هفته شانزدهم بارداری کم کم می توانید حرکت های جنین را در داخل رحم احساس کنید. این یکی از هیجان انگیز ترین حس های دنیا برای شماست! جنین میتواند صدای شما را بشنود پس هر در فرصتی که بدست می آورید شروع به صحبت کردن با جنین کنید.
احتمالا حالا که هفته ۱۶ بارداری هستید ذوق زیادی دارید چون نزدیک نیمه راه هستید. ممکن است در این هفته ویزیت پزشک هم داشته باشید. باید تا الان یاد گرفته باشید سن بارداریتان را حساب کنید، که البته ساده ترین راه آن محاسبه سن بارداری با ابزار آنلاین یک زن است. گاهی ویزیت ماه چهارم در هفته ۱۶ بارداری انجام می شود و پزشک آزمایش ادرار برای بررسی دیابت بارداری از شما بگیرد. لازم است اطلاعات کاملی درباره دیابت بارداری و علائم آن داشته باشید.
کمر درد در هفته شانزدهم بارداری بسیار شایع است و دلیل آن هورمون بارداری است. ورزش کنید و حرکات کششی انجام دهید. یبوست به دلیل فشار آوردن رحم به روده ها و تغییرات هورمونی رخ می دهد. آب و فیبر فراوان بخورید تا از شدتش کم کنید. پیشنهاد می کنم مطلب علت و درمان یبوست در بارداری را بخوانید. حواس پرتی هم در این هفته شایع است. علت حواس پرتی در بارداری مشخص نیست اما می تواند به دلایل بیولوژیکی باشد و یا این که چون چیزهای زیادی در ذهنتان است ممکن است حواس پرت شوید، در هر صورت لازم نیست نگرانش باشید.
بالاخره همان درخشش بارداری که همه راجع بهش صحبت می کنند رسید. البته چشم خشک و خارش چشم را هم تجربه می کنید که همه این ها تقصیر هورمون ها است. تنگی نفس هم دارید احتمالا چون رحم در حال رشد است به ریه ها فشار می آورد و باعث تنگی نفس می شود. سینه هایتان بزرگتر می شوند. ترشحات کلستروم از سینه را تجربه می کنید که به دلیل تغییرات هورمونی است.
بعضی مادران از این هفته به بعد حرکت جنین را حس می کنند البته حرکات هنوز آنقدر قوی نیستند و ممکن است آن ها را با حرکت های روده اشتباه بگیرید ولی با بزرگ شدن جنین حرکات هم قوی می شوند و دیگر آن ها را اشتباه نمی گیرید. حرکت جنین در این هفته مثل قلقلک، لرزش و حساسیت در شکم است که به آن حرکات کوئیکینگ گفته می شود.
رحم مادر در این هفته اندازه پاپایا است و رباط های که رحم را گرفتند در حال کش آمدن هستند. پس ممکن است درد رحم در هفته 16 بارداری را هم تجربه کنید.
جنین الان اندازه آووکادو است. حدود 110 گرم وزن جنین در این هفته است و قدی بین 11.1 تا 11.4 سانتیمتر باید داشته باشد.
مژه ها، موها و ابروهای جنین در حال رشد است. استخوان ریز گوش او هم شکل گرفته پس صدای شما را به خوبی می شنود، می تواند صدای شما را تشخیص بدهد و آهنگ هایی که برایش می خوانید را بعد از تولد یادش بیاید. حس چشایی او در حال فرم گیری است. ممکن است انگشتش را بمکد. با این که پلک ها بستند ولی چشم هایش حرکت می کنند و به نور عکس العمل نشان می دهند. ماهیچه های صورت جنین کم کم قوی تر می شود و جنین شما می تواند خمیازه بکشد.
پوست جنین هنوز شفاف است و زیاد چربی زیر پوست ندارد. حرکت دست هایش زیاد شده و ممکن است بند ناف را با دستش بگیرد اما نگران نباشید، چون دست هایش آنقدر قدرت ندارد که بتواند به آن آسیبی وارد کند.
ورزش در هفته 16 بارداری
نیم ساعت قبل از ورزش خوراکی های مقوی و سالم بخورید مثل موز، آب پرتقال و … چون انرژی سریع را برایتان فراهم می کند. می توانید کمی پروتئین هم به آن اضافه کنید مثل تخم مرغ، پنیر و…
ممکن است در این هفته تنگی نفس در ورزش اذیتتان کند چون جنین در حال رشد، به ریه ها فشار وارد می کند. ورزش را قطع نکنید ولی در صورت سرگیجه و نفس تنگی استراحت کنید.
تغذیه در هفته 16 بارداری
آب و فیبر زیاد بخورید تا دچار یبوست و گرفتگی پا نشوید. کالری اضافه مورد نیازتان را بهتر است از میوه، سبزیجات، لوبیا و لبنیات کم چرب پاستوریزه دریافت کنید. در این هفته آهن نقش مهمی در تولید سلول‌های قرمز خونی بدن شما دارد و یکی از اصلی ترین مواد مغذی مورد نیاز برای بدن شماست. بدون آهن کافی، بدن شما دچار کمبود خون شده که می تواند خستگی و بیماری‌های دیگر را برای شما به همراه داشته باشد. ممکن است در هفته 16 بارداری ویار های عجیب داشته باشید که کاملا طبیعی است در هر صورت اگر ویارتان خطر نداشته باشد مشکلی را به وجود نمی آورد ولی حتما حواست به رژیم غذایی متعادل باشید.
سیگار کشیدن در بارداری
سیگار کشیدن در بارداری خطرات زیادی را مثل: زایمان زودرس، سقط جنین، وزن پایین موقع تولد، بیماری های مثل آسم و مرگ ناگهانی نوزاد را دارد
بهتر است از الان خوابیدن به پهلو را تمرین کنید، به روی کمر نخوابید و حرکات ورزشی که لازم است به کمر دراز بکشید را انجام ندهید چون باعث کاهش فشار خون و سرگیجه می شود. خوابیدن به شکم هم تقریبا غیر ممکن است پس بهترین روش این است که به پهلو بخوابید.