ماه سوم
هفته ی نهم بارداری
الان که وارد هفته نه بارداری شدید ممکن است درباره زندگی با کودکتان فکر کنید و اینکه زندگی شما چه تغییراتی پیدا می کند. بهتر است با همسرتان برنامه ریزی کنید و اگر شاغل هستید راجع به مرخصی برنامه ریزی کنید.
در هفته نهم بارداری ممکن است ویار و حالت تهوع شما بیشتر شود چون میزان هورمون های حاملگی در هفته نه بارداری خیلی بیشتر می شود. جنین شما هم در هفته ۹ بارداری تغییرات جالبی می کند، گردن جنین در حال شکل گیری بوده و به طور کامل دیده می شود و حالا میتواند سر خودش را بلند کرده یا به هر طرف بچرخاند.
هورمون hcg در این هفته به بالاترین حد خودش رسیده و علائم در هفته نهم بارداری ممکن است شدیدتر از همیشه باشد اما چند هفته دیگر علائمتان کم می شود پس لازم نیست نگران باشید.
به دلیل تغییرات هورمونی و علائم دیگر بارداری مثل خستگی و تهوع، کنترل احساساتت سخت می شود. توصیه ما این است که استراحت کنید و از موقعیت های استرس زا دوری کنید.
80% خانم ها دچار تهوع صبحگاهی می شوند. البته فقط اسم آن تهوع صبحگاهی است وگرنه کل روز ممکن است تهوع داشته باشید! تهوع در هفته 9 بارداری از همیشه بیشتر است و بعد از آن کم می شود. چون رحم در حال بزرگ شدن است و جریان خون را به ناحیه لگن بیشتر می کند ممکن است باعث تکرر ادرار شود اما اجازه ندهید این موضوع مانع آب خوردنتان شود چون نباید در بارداری مایعات بدنتان را از دست بدهید.
تغییرات هورمونی و رشد جنین باعث خستگی شما می شود. استراحت کنید و قند خون را متعادل نگه دارید. خوراکی های سالم بخورید تا در سه ماه دوم انرژیتان را به دست بیاورید. بارداری ممکن است باعث تحریک مخاط بینی و تولید زیاد مخاط شود پس بهتر است دستمال همراه خودتان داشته باشید. مقدار زیاد هورمون ها، کم شدن مایع بدن، گرسنگی، کم خوابی و استرس هم می تواند باعث سردرد شود. آب زیاد بخورید، استراحت کنید و از کمپرس گرم روی ناحیه استفاده کنید.
ممکن است در هفته نهم بارداری شلوارتان پایتان نرود و احساس سفتی زیر شکمتان داشته باشید که همان رحم است. در این هفته اضافه وزن دارید که بستگی به میزان BMI شما دارد. بعضی مادران در این هفته کاهش وزن دارند بهتر است در این صورت با پزشک مشورت شود و ناگهانی و تدریجی بودنشان را اعلام کنید اما در کل کاهش وزن هم ممکن است در این هفته اتفاق بیفتد پس لازم نیست نگرانش باشید. بهتر است اطلاعات کافی درباره کنترل اضافه وزن در بارداری داشته باشید.
جنین در هفته نهم بارداری اندازه زیتون است. حدود 2 تا 3 گرم وزن جنین در این هفته است و قدی حدود 2.5 سانتیمتر باید داشته باشد.
جنین در هفته 9 بارداری از دوره رویانی خارج و وارد دوران جنینی می شود. در دوران رویانی اندام های حیاتی ایجاد می شوند و در دوران جنینی رشد پیدا می کنند. اجزای صورت جنین در حال رشد است و لب و دهان فرم می گیرد. جنین ضربان قلب قوی پیدا می کند، قلب جنین به 4 حفره تبدیل شده. سقط جنین در این هفته شایع است اما وقتی ضربان قلب جنین را شنیدید ریسک آن خیلی کم می شود. داشتن اطلاعات درباره اینکه چه کسانی در معرض سقط جنین هستند نگرانی شما را کمتر می کند.
ماهیچه ها در حال رشد هستند و باعث می شوند که دست و پای جنین حرکت کند ولی شما آن را حس نمی کنید. تا چند هفته دیگر می توانید جنسیت جنینتان را در سونوگرافی ببینید. پس خیلی دنبال علائم بارداری پسر در هفته نهم یا علائم بارداری دختر در هفته نهم بارداری نباشید. جفت هم در حال رشد است و مواد غذایی را به جنین می رساند.
شما سونوگرافیتان را ممکن است هفته پیش انجام داده باشید یا این هفته وقت سونو داشته باشید که در آن بارداری داخل رحمی تایید می شود و جنین هم در سونوگرافی شبیه لوبیا است. ناحیه تناسلی جنین در حال رشد است پس سونوگرافی تعیین جنسیت در هفته نهم بارداری هنوز امکان پذیر نیست.
غده تیروئید در زیر گردن قرار دارد و با این که کوچک است ولی هورمون های آن روی متابولیسم، کلسترول، دما، وزن، میزان انرژی و اخلاق تاثیر زیادی دارد. در بارداری مقدار ترشح هورمون های تیروئیدی بیشتر می شود و مشکلات بیماری های تیروئیدی که قبلا تشخیص داده نشدند ممکن است بدتر شوند. برای زنان باردار باید آزمایش غربالگری انجام بدهند. پس باید زمان انجام آزمایش های غربالگری در دوران بارداری را به خوبی بدانید. پس اگر شما و یا یکی از اعضای خانواده سابقه مشکل تیروئیدی داشتید به پزشک مراجعه کنید. مقدار هورمون تیروئیدی به راحتی در بارداری کنترل می شوند که برای جنین هم ضرری ندارد.
شما در بارداری بیشتر در معرض عفونت های دهانی قرار دارید پس باید حواستان به لثه ها و دندان ها باشد از مسواک های نرم استفاده کنید و حتما برای چکاپ به دندان پزشک مراجعه کنید.
مطالعات نشان داده که ورزش در خانم های باردار نه تنها سلامت نوزاد آینده را فراهم می کند بلکه باعث می شود تجربه بهتری از بارداری داشته باشید. در یک بارداری سالم ورزش الزامی است! نشان داده شده مادرانی که ضربان قلبشان را آرام بالا می برند مرحله زایمان کوتاه تری دارند. بهتر است در این هفته زیاد خودتان را خسته نکنید چون باعث تهوع، خستگی می شود و باعث می شود که از ورزش زده شوید و آن را رها کنید.
هر هفته 5 دقیقه به زمان ورزشتان اضافه کنید تا این که روزی 30 دقیقه شود. حتما هم 5 دقیقه قبل و بعدش نرمش را انجام دهید. بهتر است ورزش های تقویت لگن را انجام دهید تا دچار مشکلات ادرار مثل بی اختیاری ادرار نشوید. این ورزش ها به مراحل زایمان هم کمک می کند.
هفته نهم بارداری چی بخورم؟ در دوران بارداری، ویتامین C نقش حیاتی دارد. ویتامین C به مقاومت استخوان‌ها، دندان‌ها و پوست کمک کرده و به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی، رادیکال های آزاد (مولکول های آسیب زننده به سلول ها) را نابود می‌کند. از آنجایی که ویتامین C درآب حل می شود، بدن نمی تواند آن را ذخیره کند. پس شما باید به طور روزانه ویتامین C را جذب کنید و برای اطمینان هر روز غذاهای حاوی ویتامین C بخورید. این ویتامین در میوه هایی مثل مرکبات، گوجه فرنگی، فلفل سبز و قرمز، توت‌فرنگی، انبه، طالبی و اسفناج هست.
توصیه می شود که روزانه 10 میکروگرم ویتامین D مصرف کنید ویتامین D را در غذاهایی مثل تخم مرغ و ماهی روغنی میتوانید پیدا کنید.
غذاهایی که احتمال ایجاد مسمومیت در بارداری را دارند نباید در این دوران استفاده شود. مثل:
- تخم مرغ خام و هرچیزی که از تخم مرغ خام تولید شده.
- ماهی، گوشت و مرغ خام
- سوشی
- ماست، پنیر و شیر غیر پاستوریزه
- همیشه خوراکی سالم همراه داشته باشید چون خوراکی های کم راحت تر هضم می شوند.
- لباس راحت بپوشید.
- مایعات زیاد بخورید.
- استراحت زیاد کنید.
بهتر است یک برنامه ای را برای ارتباط برقرار کردن با کودکتان شروع کنید مثلا در ساعاتی از روز نفس عمیق بکشید و شکمتان را نوازش کنید و با کودکتان حرف بزنید و درباره آینده فکر کنید با این کار از لحاظ روحی هم آماده تغییرات بعد از زایمان می شوید.
ماه سوم
هفته ی دهم بارداری
بالاخره در هفته ۱۰ بارداری برآمدگی شکمتان مشخص می شود. باید به فکر خرید لباس های آزادتر باشید چون اندازه شکم در هفته دهم بارداری تا حدی بزرگ شده اما بهتر است زیاد لباس نگیرید چون بدنتان هر روز تغییر می کند و دیگر این لباس ها اندازتان نمی شود.
در هفته ۱۰ بارداری ممکن است درد مفاصل داشته باشید که کاملا هم طبیعی است پس نگران آن نباشید.
برخی از این علائم را ممکن است در این هفته تجربه کنید:
مفاصل و رباط های شما در حال کشیده شدن است پس ممکن است درد مفصل داشته باشید. علت درد زیر شکم در هفته دهم بارداری می تواند کشیده شدن رحم باشد که طبیعی است. علائمی مثل رشد سینه ها و حساسیت آن ها، تهوع صبحگاهی، تغییر رفتار و خستگی را هم تجربه خواهید کرد. چون رگ ها خون بیشتری را حمل می کنند ممکن است از روی پوست مشخص شوند.
به دلیل اینکه پروژسترون و استروژن زیاد می شود ترشحات واژن افزایش پیدا می کند این ترشحات بی رنگ و بو هستند اگر ترشحاتتان بو و رنگ داشت بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
جنین در هفته 10 بارداری اندازه آلو است و هفته بعد دوبرابر الانش می شود. حدود 4 گرم وزن جنین در این هفته است و قدی حدود 31 میلیمتر باید داشته باشد.
مفاصل دست در حال رشد کردن هستند و غضروف و استخوان ها شکل می گیرند، پس کلسیم دریافتی را در نظر داشته باشید. اندام های حیاتی شکل گرفتند و در حال عملکرد هستند، مثل کبد که در حال تولید گلبول قرمز است.
ناخن و موی جنین هم کم کم مشاهده می شود و در این هفته انگشت های جنین دیگر به هم وصل نیستند. هنوز سر جنین نسبت به بدنش بزرگ تر است. پوست جنین نازک است و ستون فقرات کاملا مشخص است. جنین شما از همین اول در حال تمرین بلع و لگد زدن است!! مایع آمنیوتیک را می بلعد و ادرار می کند.
اعضای صورت جنین بیشتر از همیشه مشخص است و چشم ها به نور عکس العمل نشان می دهند و پلک ها هم تقریبا شکل گرفتند که در سه ماهه سوم باز می شوند. جفت هنوز خودش در حال رشد است و مواد غذایی جنین را فراموش نمی‌کند.
اعصاب جنین در هفته دهم، از طرف نخاع در حال شکل گیری هستند وبه دلیل رشد مغز پیشانی کمی برجسته می شود و کم کم در هفته های آینده عقب تر می رود. جلوی سر جنین شما از غضروف به استخوان تبدیل شده، ولی هنوز هم نرم است. مغز کودک بطور باورنکردنی 25000 نورون جدید در هر دقیقه ایجاد می کند!!!
هفته 10 بارداری از نظر انجام آزمایشات ژنتیکی هفته مهمی به حساب می آید. آزمایش های ژنتیکی اختیاری است و دکتر بسته به سابقه خانوادگی، ریسک فاکتورها به شما توصیه می کند که انجام بدید.
سونوگرافی ان تی در هفته 10 تا 14 برای بررسی سندروم داون و بقیه مشکلات کروموزومی بارداری انجام می شود. این آزمایش یک سونوگرافی بی خطر است که در آن مایع پشت گردن جنین را اندازه می گیرند. این آزمایش به عنوان غربالگری سه ماهه اول بارداری به کار می رود. جواب سونوگرافی ان تی و آزمایش خون با هم در تعیین ناهنجاری ها بررسی می شود.
آزمایش سل فری هم یک آزمایش غیرتهاجمی است که در آن فاکتورهای وجود سندروم داون، ادوارد و پاتو و دیگر مشکلات کروموزومی بررسی می شود. بعضی تست های تهاجمی مثل cvs و آمنیوسنتز هم می تواند نتایج غیر طبیعی را تشخیص بدهد و در شرایطی که ریسک ابتلای بیشتر هست انجام می شود. انجام این آزمایشات به سابقه خانوادگی، nt، نتایج NIPT بستگی دارد.
در CVS از سونوگرافی برای تعیین مکان جفت استفاده می شود و بعد دکتر اسپکتورومی را وارد واژن می کند و سوزنی را به شکم می زند تا سلول های جفت را بگیرد. بعد روی این سلول ها آزمایش انجام می شود. ( آمنیوسنتز بین هفته 15 تا 20 انجام می شود. )
اگر پزشک در این هفته برایتان سونوگرافی گذاشته بود توقع ضربان قلب قوی جنین را داشته باشید. تعیین جنسیت در هفته دهم بارداری امکان پذیر نیست.
در این هفته لازم است که دریافتی کلسیم را بیشتر کنید چون هم باعث رشد و سلامت استخوان های جنین و هم شما می شود. کلسیم را می توانید از موارد زیر دریافت کنید: لبنیات، انجیر، لوبیا، اسفناج و آجیل
آهن از فاکتورهای مهم تغذیه در هفته دهم بارداری است سلول های خونی باید اکسیژن کافی را به نقاط مختلف برسانند. آهن در غذایی مثل ماهی، گوشت قرمز، میوه خشک و برخی سبزیجات برگ سبز وجود دارد. برخی ویتامین ها مثل ویتامین C به جذب آهن کمک می کند ولی مثلا قهوه و چای اثرات منفی روی جذب آهن دارند.
احتمالا در بارداری نصیحت های مختلفی را می شنوید بهتر است بدانید که همه نصیحت ها درست نیست پس نباید به همه چیز گوش بدهید هم چنین داستان های زیادی را هم خواهی شنید ولی یادتان باشد هیچ دو بارداری شبیه هم نیستند و بهتر است خیلی به این داستان ها توجه نکنید. البته این به این معنی نیست که با مادران دیگر تبادل نظر نداشته باشید. تبادل نظر هفته دهم بارداری را می توانید در تالار گفتگوی من ودکتر داشته باشید.
ماه سوم
هفته ی یازدهم بارداری
هفته یازدهم بارداری هم فرا رسید و شما در حال به پایان رساندن سه ماهه اول بارداری هستید. از این هفته به بعد کم کم شکمتان برآمده می شود
در این هفته یادتان نرود که ماهی بخورید و حواستان به تغذیه بارداریتان باشد. جنین شما در این هفته اندازه لیمو ترش است.
در هفته یازدهم بارداری، ممکن است علائم عجیبی در بدنتان احساس کنید و دچار احساسات مختلفی شوید! از این هفته به بعد زمان مناسبی برای برنامه ریزی بعد از بدنیا آمدن نوزاد است این می تواند یک سرگرمی جالب برای شما و همسرتان باشد. با ادامه مطلب همراه باشید تا اطلاعاتی درباره اندازه شکم، تغذیه و وضعیت مادر در هفته یازدهم بارداری، آزمایشات لازم، وضعیت جنین، هفته ۱۱ بارداری و تعیین جنسیت به دست آورید.
چند مورد از علائم هفته یازدهم بارداری می تواند موارد زیر باشد:
ممکن است خط تیره ای را وسط شکمتان ببینید که کاملا طبیعی است و به دلیل تغییرات هورمونی می باشد و دائمی نیست اما ممکن است تا دوران شیردهی با شما باشد. در این هفته نفخ خواهی داشت پس به رژیم غذایی خودتان توجه کنید، غذاهای نفخ دار نخورید و آب و فیبر زیاد بخورید. گرفتگی پا به خصوص موقع خواب می تواند شما را اذیت کند. آب زیاد بخورید و در طول روز پاهایتان را دراز کنید و مطمئن باشید که در رژیم غذاییتان پتاسیم و منیزیم کافی داشته باشید.
علائمی مثل خستگی، تهوع و افزایش ترشحات واژینال را هم در این هفته تجربه می کنید. کم کم شکمتان برآمده می شود اما ممکن است همه آن را نفهمند. خانم هایی که بارداری دومشان است زودتر شکمشان برآمده می شود. اندازه شکم در هفته یازدهم بارداری تغییراتی می کند پس زمان آن رسیده که به فکر لباس های با سایز بالاتر باشید.
جنین در هفته 11 بارداری اندازه توت فرنگی است. حدود 8 گرم وزن جنین در این هفته است و قدی حدود 3.8 سانتیمتر باید داشته باشد.
جفت در هفته 11 در حال رشد است و تا هفته 12 بارداری کامل می شود. استخوان صورت جنین کامل شکل گرفته و پلک های جنین بسته است و تا چند ماه دیگر هم باز نمی شود.
برآمدگی پیشانی کمتر شده و اگر جنین دختر باشد تخمدان هایش در حال شکل گیری هستند. ولی تعیین جنسیت جنین در هفته یازدهم انجام نمی شود. حالت بدنش که شبیه حرف C و خمیده بود کم کم صاف می شود. پوست جنین هنوز شفاف است و به همین دلیل اكثر رگ های خونی به صورت واضح دیده می شود.
بعضی از استخوان های او در حال تشكیل شدن است و ریشه دندان های كوچک او به تدریج در زیر لثه اش ظاهر می شوند. جنین لگدهای آرامی می زند و كش و قوس می آید. در هفته دهم و هفته یازدهم، جنین شروع به دم و بازدم مقادیر کمی از مایع آمنیوتیک می‌کند که این عمل به رشد و شکل گیری شش ها کمک می‌کند. بهتر است که اطلاعاتی درباره حجم نرمال مایع آمنیوتیک داشته باشید. انگشتان دست و پای او كاملا از هم جدا شده و به زودی می تواند كه مشتش را باز و بسته كند
هرروز زمانی را برای ورزش در هفته 11 بارداری اختصاص بدهید دو تا 15 دقیقه پیاده روی، کلاس یوگا، ایروبیک در بارداری همه این ها را می توانید امتحان کنید. اگر موقع ورزش خونریزی واژینال، تنگی نفس، سردرد، درد قفسه سینه، ترشح واژن، سرگیجه و از هوش رفتن و ضعف عضلانی را داشتید به پزشک مراجعه کنید.
از هفته 10 بارداری تا هفته 13 بارداری می توانید آزمایش غربالگری سه ماهه اول را انجام بدهید که شامل آزمایش خون و سونوگرافی ان تی است که احتمال وجود مشکلات کوروموزومی بررسی می شود.
” در هفته یازده بارداری چی بخورم؟ ” در این هفته یادتان نرود که برای رشد مغز جنین حتما ماهی بخورید بهتر است که بیشتر از دو وعده در هفته ماهی مصرف نکنید. آب فراوان مصرف کنید.
کلسیم در رژیم غذایی شما در بارداری لازم است و باعث سلامت استخوان ها، دندان ها و کمک به رشد استخوان جنین می شود. کلسیم را از مواد غذایی زیر می توانید تهیه کنید: لبنیات، آجیل مخصوصا بادام و کنجد ، لوبیا، انجیر و اسفناج. کلسیم باعث عملکرد بهتر اعصاب و بافت ماهیچه ای، لخته شدن طبیعی خون و تنظیم انقباضات ماهیچه ای مثل ضربان قلب جنین می شود.
ماه سوم
هفته ی دوازدهم بارداری
از هفته ۱۲ بارداری به بعد شکمتان برآمده شده و ممکن است ترک هایی روی پوستتان ایجاد شود . این هفته بهترین فرصت برای علنی کردن این اتفاق شیرین و بزرگ به اطرافیانتان است.
در هفته دوازده بارداری هورمون ها به میزان متعادل می رسند، علائم بارداری که شما را اذیت می کرد کم می شود، انرژی بیشتری پیدا می کنید و حالت تهوعتان هم کمتر می شود. اگر می توانستید جنینتان را ببینید به او افتخار می کردید که انقدر سریع در حال رشد است. در ادامه مطلب بایدها و نبایدهای هفته دوازدهم بارداری را باهم مرور خواهیم کرد.
جنین در دوازدهمین هفته حاملگی ممکن است واکنش‌های بیشتری نشان بدهد او حتی ممکن است داخل رحم شما پیچ و تاب هم بخورد. بهتر است به نوع زایمانتان فکر کنید و با همسر، پزشک یا مامای خودتان مشورت کنید.
افزایش ترشحات واژن در بارداری نقش مهمی دارد و از ورود عفونت و باکتری ها جلوگیری می کند. اگر ترشحاتت زرد، سبز، صورتی یا قهوه ای داشتید با دکتر تماس بگیرید. غیر عادی بودن ترشح در هفته دوازدهم بارداری ممکن است نشانه زایمان زودرس و سقط باشد. بهتر است درباره علائم زایمان زودرس و نشانه های سقط جنین اطلاعات کامل داشته باشید. رابطه جنسی می تواند باعث لکه بینی خفیف شود اما اگر لکه بینی شدید شد بهتر است با پزشک تماس بگیرید.
به دلیل تغییرات هورمونی، کم شدن قند خون، کمبود آب بدن، کم خوابی و استرس ممکن است سردرد بگیرید. هورمون‌های بارداری می تواند باعث گرفتگی بینی شود. اگر موقع خواب احساس گرفتگی بینی داشتید از بخور استفاده کنید.
سعی کنید در هفته دوازدهم به پشت نخوابید. از این هفته به بعد باید نحوه خواب در بارداری به پهلو باشد و تا پایان دوره بارداری با این مدل خوابیدن کنار بیایبد. اگر استرس و فشار باعث بدخوابی شما می شود قبل از خواب دوش آب گرم بگیرید.
تیره شدن خط عمودی که در خط وسط پایین شکم ایجاد شده در اثر افزایش پیگمانتاسیون بوده و بعد از زایمان از بین می رود. در این هفته شکم شما کامل برآمده شده است. می توانید ماه به ماه از شکمتان عکس بگیرید تا تغییرات را احساس کنید. بهتر است نگران ترک های پوستی نباشید معمولا ترک ها روی سینه، پهلو، شکم، باسن و ران ایجاد می شوند و روغن و کرم هم تاثیر چندانی روی آن ها ندارد و این موضوع کاملا به پوست شما بستگی دارد.
در هفته 12 بارداری جنین شما اندازه لیمو است و همه اندام های حیاتی او در حال رشد می باشد. حدود 15 گرم وزن جنین در این هفته است و قدی حدود 5 سانتیمتر باید داشته باشد.
اندام های حیاتی جنین در این هفته شکل گرفته و جنین وارد مرحله ای می شود که همه اندام هایش به سرعت رشد می کنند مثل مغزش که این هفته رشد سریع دارد. جنین در این هفته انگشتانش را باز و بسته می کند. رفلاکس ها در این هفته شروع می شوند. اگر موقع سونوگرافی روی شکمتان بزنید جنین هم به حرکت عکس العمل نشان می دهد.
چشم و گوش‌های جنین در حال قرار گرفتن در مکان اصلی خودشان هستند. کلیه های جنین مسئولیت تولید ادرار را بر عهده گرفتند و این روزها جنین مایع آمنیوتیک را می خورد. غده هیپوفیز شروع به ساخت بسیاری از هورمون ها می کند. تارهای صوتی از این هفته شکل می گیرند.
سونوگرافی در هفته دوازده بارداری بستگی به پزشک و شرایط شما دارد. سونوگرافی در این هفته تعداد قل ها را مشخص می کند و پزشک با اندازه گیری جنین می تواند زمان زایمان را تعیین کند. در سونوگرافی این هفته تعیین جنسیت انجام نمی شود. اما اگر آزمایش DNA خون برای مشکلات کوروموزومی انجام دادید می توانید جنسیت را هم بفهمید.
شایع ترین سوال این است که ” هفته دوازدهم بارداری چی بخوریم؟ ” رژیم غذایی شما باید شامل همه انواع گروه های غذایی باشد به خصوص سبزیجات و میوه. مایعات زیاد بخورید. آب میوه، آب آلو، گلابی و تمشک که سرشار از فیبر است، مصرف کنید. غذاهای فیبردار مثل نان سبوس دار، جو و برنج قهوه ای بخورید. بهتر است با فکر ” باید اندازه دو نفر غذا بخورم” پیش نروید چون روزانه 300 کالری اضافه نیاز دارید. بعد از هفته 12 بارداری دیگر لازم نیست که فولیک اسید مصرف کنید. کلسیم در بارداری برای رشد استخوان ها لازم است اگر کلسیم کافی نداشته باشید جنین از کلسیم ذخیره شده در استخوان ها استفاده می کند. امگا 3 و 6 هم در رشد مغز و چشم جنین نقش دارد پس باید آن ها را در رژیم غذایی بگنجانید.
- اگر استرس و فشار باعث بدخوابی شما می شود، قبل از خواب دوش آب گرم بگیرید.
- از همسرتان بخواهید به آرامی ماساژتان بدهد.
- سعی کنید به تدریج روی پهلو خوابیدن را تمرین کنید. آماده باشید چون هرچی از بارداری می گذرد افزایش وزن جنین میتواند به قسمت های انتهایی بدن شما فشار وارد کند.
- برای مراقبت از شکمتان در زمان خواب میتوانید از بالشت های بزرگ بارداری استفاده کنید.
- با مصرف مایعات در طول روز و محدود کردن آن به بعد از صرف شام، میزان رفتن به دستشویی را کم کنید.
- با اجتناب از مصرف غذاهای چرب و ادویه دار در آخر روز و صرف شام سبک، از سوزش قلب پیشگیری کنید.
- برای بهتر خوابیدن توصیه می‌شود کارهای روزانه خود را به زمان پیش از خواب موکول نکنید.