اگر زخمی در پوست شما ایجاد شد که فکر می کنید نیاز به مراقبت و درمان پزشکی دارد (یعنی شدید و عمیق بود)، فورا آن را توسط پانسمان تمیز و ضدعفونی ببندید و به پزشک مراجعه کنید. ولی اگر زخم سطحی و یا متوسط بود، اولین کاری که باید انجام دهید، تمیز کردن محل زخم می باشد.
آسیب های وارده به پوست مانند زخم، بریدگی و خراش، در اپیدرم (لایه خارجی) پوست اثر گذاشته و یا به قسمت های عمیق تر پوست وارد می شود.
بر اساس شدت آسیب وارده، درمان و مراقبت صحیح از زخم متفاوت می باشد. اما اصول کلی در برخورد با هر نوع زخمی (خفیف تا شدید)، کاهش ابتلا به عفونت و تمیز نگه داشتن زخم می باشد.
تمیز و ضدعفونی کردن زخم
اگر زخمی در پوست شما ایجاد شد که فکر می کنید نیاز به مراقبت و درمان پزشکی دارد (یعنی شدید و عمیق بود)، فورا آن را توسط پانسمان تمیز و ضدعفونی ببندید و به پزشک مراجعه کنید. ولی اگر زخم سطحی و یا متوسط بود، اولین کاری که باید انجام دهید، تمیز کردن محل زخم می باشد.
منطقه زخمی را به مدت چند دقیقه، زیر آب سرد بگیرید و اصلا محل زخم را محکم زیر آب نمالید و چیزی را با آن تماس ندهید، زیرا بسیاری از مواقع مشاهده می شود که با مالیدن زخم، خونریزی آن بیشتر می شود.
اگر می توانید محل آسیب دیده را به آرامی مالش دهید، طوری که خونریزی بدتر نشود. مالش آرام سبب می شود که اگر ذرات گردوغبار در داخل زخم فرو رفته باشد خارج شوند.
اما توصیه می شود که به جای آرام مالیدن هم، از بتادین برای ضدعفونی کردن زخم استفاده کنید. ولی بتادین را داخل زخم نریزید، بلکه اطراف زخم بمالید.
سعی کنید طی دو روز اول پس از ایجاد زخم، چهار بار در روز منطقه زخمی را شستشو داده و آن را با بتادین ضدعفونی کنید تا احتمال بروز عفونت از بین برود
به آرامی شستن زخم یکی از اصولی است که باید طی چند روز اول رعایت شود، زیرا احتمال باز شدن زخم در اثر فشار دست وجود دارد.
متوقف کردن خونریزی
اگر زخم شما دچار خونریزی شد و پس از تمیز کردن زخم باز هم خونریزی کرد، سعی کنید با اعمال فشار صحیح، جریان خون را متوقف کنید.
می توانید از پارچه تمیز و ترجیحا از گاز استریل برای اعمال فشار بر زخم استفاده کنید. اگر پس از اعمال فشار، باز هم زخم شروع به خونریزی کرد و خون کاملا پارچه را فرا گرفت، به جای برداشتن گاز استریل آغشته به خون، از گاز استریل جدید بر روی همان گاز قبلی استفاده کرده و فشار صحیح را برای متوقف کردن خونریزی اعمال کنید. حتی گاهی ممکن است مجبور به اعمال فشار بر روی زخم تا حدود نیم ساعت شوید.
تذکر : اگر اندامی که دچار زخم و خونریزی شده است را می توانید حرکت دهید، مانند دست و پا، آن را بالاتر از قلب نگه دارید تا از خونریزی بیشتر جلوگیری شود.
تمیز نگه داشتن محل زخم به منظور جلوگیری از ورود میکروب ها
سعی کنید پس از آن که زخم را زیر آب شستشو دادید، آن را با گاز استریل یا پارچه تمیز ببندید. پس از گذشت چند ساعت حتما پانسمان زخم را عوض کنید.
برای تعویض پانسمان حتما نکات بهداشتی را رعایت کنید، مثلا دست های خود را با آب و صابون بشویید. حتی توصیه می شود که گاز استریل را همان لحظه که قصد تعویض پانسمان را دارید، از بسته خود خارج کنید نه زودتر، زیرا ممکن است میکروب ها و آلودگی های موجود در هوا را جذب کرده و باعث عفونت زخم شود.
از تحریک زخم ها بپرهیزید
در برخی از انواع زخم ها مانند سوختگی ها نیاز است که فرد توجه خاصی به آن داشته باشد. سوختگی سبب تخریب غدد تولیدکننده چربی در پوست می شود. بنابراین پوست خشک می شود و نباید هرگز از موادی که حاوی الکل است به طور مستقیم روی زخم ها استفاده نکنید.
معمولا از پماد آنتی بیوتیک (با تجویز پزشک) برای ترمیم هرچه سریع تر زخم استفاده می شود. این پماد مانع از خشکی پوست در منطقه آسیب دیده می شود.
قبل از گذاشتن پانسمان جدید بر روی زخم، چند دقیقه به پوست خود فرصت دهید تا اصطلاحا نفس بکشد. سپس اقدام به بستن پانسمان جدید کنید
توصیه ها
-1برای ضدعفونی کردن زخم هایی که عمیق نیستند و خیلی هم خونریزی ندارند، استفاده از آب نمک رقیق نیز مانعی ندارد. ولی در زخم های عمیق استفاده از آب نمک توصیه نمی شود، زیرا آب نمک سبب سوزش بیش از حد زخم های عمیق خواهد شد.
-2در صورتی که زخم دچار التهاب و خارش است، می توانید با تجویز پزشک از پمادهای مسکن استفاده کنید. این پمادها از بروز عفونت در زخم نیز جلوگیری می کنند.
-3سعی کنید مکانی تمیز را برای تعویض پانسمان زخم خود انتخاب کنید. محیط های آلوده برای این کار مناسب نیستند، زیرا آلودگی بر روی زخم اثر کرده و احتمال بروز عفونت زخم را زیاد می کند.
-4قبل از گذاشتن پانسمان جدید بر روی زخم، چند دقیقه به پوست خود فرصت دهید تا اصطلاحا نفس بکشد. سپس اقدام به بستن پانسمان جدید کنید.
-5اگر با وجود رعایت تمام مواردی که گفته شد احساس می کنید که زخم نه چندان عمیق شما دچار التهاب و خارش شد و یا بسیار دردناک و ناراحت کننده است، سریعا به پزشک مراجعه کنید.
