شنوایی یکی از ارگان های مهم حسی انسان محسوب می شود برای ارزیابی شنوایی باید به کلینیک شنوایی سنجی یا درمانگاه ها مراجعه کرد. در این مراکز، توسط دستگاه های خاصی به نام ادیومتر میزان شنوایی ارزیابی می شود. این کار توسط شنوایی شناس یا ادیولوژیست انجام می شود. در مقاله ادیولوژیست کیست درباره حیطه فعالیت و وظایف آن صحبت کرده ایم.
کلینیک شنوایی سنجی و تجویز سمعک تهران صفیر واقع در شهر تهران یکی از معتبرترین و بهترین این مراکز است. در این کلینیک تمامی کارهای مربوط به شنوایی توسط جناب آقای دکتر ولدبیگی متخصص ارزیابی شنوایی و تجویز سمعک صورت می پذیرد. در ارزیابی کامل شنوایی جنبه های مختلفی از دستگاه شنوایی مورد بررسی قرار می گیرد که در ادامه به آن و دیگر اطلاعات عمومی لازم اشاره می شود.
شنوایی سنجی چیست؟
به سنجش و ارزیابی میزان شنوایی هر انسانی شنوایی سنجی گفته می شود. به عبارتی دیگر هرگاه بخواهیم قدرت شنوایی یک فرد و یا میزان کاهش و یا سنگینی گوش کسی اظهار نظر کنیم باید شنوایی سنجی انجام دهیم. در این آزمایش فرد با صداهای با شدت های مختلف مورد آزمایش قرار می گیرد به این صورت که از فرد خواسته می شود به محض اینکه صدای که معمولا شبیه بوق یا بیب است را شنید اعلام کند. در این روش معمولا از شدت های بالا شروع می شود و شدت تا زمانی کاهش پیدا می کند که فرد دیگر قادر نیست صدا را بشنود. حال بر اساس اینکه، چه میزان شدت صداهای را شنیده است میزان کلی شنوایی فرد یا به اصطلاح نوار گوش فرد به دست آمده است.
دستگاه شنوایی سنجی
برای اینکه شنوایی هر فردی به دست آید لازم است از دستگاه های خاصی استفاده شود. دستگاه شنوایی سنجی، به دستگاهی گفته می شود که توانایی تولید صداهای با شدت و فرکانس های مختلف را دارد. در انسان بر اساس فیزیولوژی شنوایی، توانایی شنیدن فرکانس های ۲۰ هرتز تا ۲۰ هزار هرتز وجود دارد. در دستگاه شنوایی سنجی که به صورت معمولی در کلینیک های مختلف برای آزمایش شنوایی به کار برده می شود فرکانس های بین ۲۵۰ تا نهایتا ۱۲ هزار هرتز سنجیده می شود. دستگاه شنوایی سنجی انواعی مختلفی دارند که هر کدام برای کاربردهای متفاوتی به کار برده می شوند.
دکتر شنوایی سنجی
دکتر شنوایی سنجی به فرد متخصصی گفته می شود که مدرک دکترای تخصصی این رشته یعنی شنوایی شناسی را اخذ کرده باشد. یکی از رشته های زیر مجموعه پزشکی که در مورد دستگاه شنوایی انسان تحقیق و بررسی می کند شنوایی شناسی یا ادیولوژی نام دارد. این رشته در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی دانشجو می پذیرد. دکتر شنوایی سنجی فردی است که تمامی این مراحل را به پایان رسانیده است. ارزیابی تخصصی شنوایی و درک گفتار، بررسی پارگی پرده تمپان یا پرده گوش، ارزیابی و توانبخشی سرگیجه، ساخت قالب های ضدآب و ضد صوت، تجویز سمعک و … بخشی از حیطه های کاری این متخصصین می باشند.
۷ موردی در شنوایی سنجی یا ارزیابی شنوایی
مواردی مختلفی با انجام شنوایی سنجی یا ارزیابی شنوایی به دست می آید. در یک تست کامل شنوایی، تمام ساختار شنوایی از پایین ترین قسمت تا بالاترین قسمت شنوایی که در مغز است ارزیابی می شود. در ادامه ۷ مورد از مهمترین مواردی که در تست شنوایی معمول بدست می آید ذکر می گردد:
وجود جرم گوش (سرومن) در کانال گوش
سلامت یا پارگی پرده گوش (پرده تمپان)
سلامت رفلکس اکوستیک صوتی
میزان افت شنوایی یا کم شنوایی
تعیین نوع کم شنوایی
میزان آستانه شنوایی تون خالص
میزان تشخیص گفتار
مراکز شنوایی سنجی دولتی
اگر فردی بالای ۵ سال سن داشته باشد با استفاده از ادیومتر و مراجعه به مراکز شنوایی سنجی می توان میزان شنوایی و دیگر ابعاد شنوایی او را ارزیابی کرد اما اگر سن فرد پایین تر از ۵ سال باشد از روش های دیگر برای ارزیابی میزان شنوایی استفاده می شود در این روش ها کودک باید خواب باشد و با قرار دادن الکترود بر روی سر فرد بدون اینکه نیاز باشد فرد عملی انجام دهد میزان شنواییش بدست می آید.
شنوایی یکی از حواس مهم انسان است چرا که بواسطه شنیدن گفتار و به صورت کلی تر زبان شکل می گیرد منظور از زبان تفکر و میزان رشد عقلی است به این معنی اگر فردی از بدو تولد ناشنوا باشد در آینده گفتار نخواهد داشت که در اصطلاح عامیانه آن فرد را کر و لال می نامند.
کم شنوایی و ناشنوایی درمان دارد.
پس از شنوایی سنجی اگر نوزاد یا کودکی دچار کم شنوایی باشد در اسرع وقت و حتی کمتر از ۶ ماه باید اقدام درمانی تجویز سمعک یا کاشت حلزون گوش برای این فرد انجام شود و هر چی که در این درمان تاخیر ایجاد شود میزان درک گفتار و توانایی زبان فرد کاهش می یابد. کاهش شنوایی برای سنین پایین از اهمیت ویژه ای برخودار است اما بهرحال آنچه که مهم است این است که اگر کم شنوایی وجود داشته باشد در تمام سنین باید درمان شود.
با توجه به انواع کم شنوایی، اگر افت شنوایی به علت عفونت یا پارگی پرده گوش باشد باید با درمان دارویی یا جراحی درمان شود اما اگر مشکل شنوایی به علت مشکل حسی یا عصبی باشد درمان دارویی و جراحی نداشته و تنها راه استفاده از سمعک است. شایان ذکر است که کم شنوایی حسی-عصبی غیرقابل برگشت است و درصورتی که از سمعک استفاده نشود با مرور زمان میزان افت شنوایی بیشتر می شود و عوارض و تبعات منفی زیادی بر زندگی فرد کم شنوا خواهد گذاشت. لذا در صورتیکه کم شنوایی محرز گردد باید در اسرع وقت برای تهیه سمعک اقدام شود.
اما چه زمانی باید برای شنوایی سنجی مراجعه شود در ادامه مواردی ذکر می شود که در صورت داشتن هر کدام از این موارد باید به کلینیک های شنوایی برای ارزیابی میزان افت شنوایی مراجعه شود.
۱۶ مورد مراجعه برای ارزیابی شنوایی
متاسفانه، تا زمانیکه عوارض و تاثیرات منفی ناشی از کم شنوایی در افراد پدیدار نشوند به فکر درمان نخواهند بود. از طرفی هم اختلالات کم شنوایی اگر دیر درمان شوند ممکن است درمان شایسته و مناسبی برای آنها صورت نگیرد. به همین دلیل توصیه می شود چنانچه اگر هر کدام از این ۱۶ مورد را در خود یا اطرافیان مشاهده کردید برای تست شنوایی جهت آگاهی از شرایط شنوایی به کلینیک های شنوایی سنجی مراجعه کنید:
درد گوش در گوش یا اطراف آن
ترشح از گوش به صورت غیر طبیعی
احساس پری یا کیپی در گوش ها
سرگیجه و احساس گیجی
مشکل شنیدن صداهای آهسته
مشکل شنیدن پچ پچ ، نجوا یا درگوشی
مشکل درک گفتار در شلوغی
بلند حرف زدن بر اساس گفته اطرافیان
بلند کردن صدای تلویزیون یا رادیو
درخواست برای تکرار جملات
داشتن سابقه کم شنوایی در خانواده
وجود افراد سمعکی در خانواده
سن بالای ۵۰ سال (چکاپ های سالانه)
کار کردن در محیط های صنعتی و پرسروصدا
استفاده از داروهای کلیوی
احساس ناراحتی هنگام شنیدن اصوات بلند
تجویز انواع سمعک
مرکز شنوایی سنجی
برای ارزیابی و تست شنوایی باید به مرکز شنوایی سنجی مراجعه کرد. این مراکز در بسیاری از بیمارستان های دولتی، درمانگاه های خصوصی و در اکثر کلینیک های شنوایی شناسی سراسر کشور موجود می باشند. در این مکان ها متخصصین شنوایی شناس ها یا ادیولوژیست های مستقر هستند که برای این کار آموزش دیده اند. این افراد بر اساس سن و میزان همکاری افراد از آزمایش های مختلفی استفاده می کنند و بر اساس تمام مستندات و شواهدی آبجکتیو و فردی میزان شنوایی هر فرد را سنجش می کنند. به برگه نتایج حاصل از تست شنوایی، ادیوگرام یا نوار گوش نیز می گویند.
